همانطور که می‌دانید در صنعت برق از کلیدهای قطع‌کننده جریان مختلفی استفاده می‌شود. استفاده از هر کدام از این کلیدها بستگی به کاربرد هرکدام و نیاز ما دارد. یکی از پرکاربردترین و رایج‌ترین کلیدها در صنعت برق، کلید اتوماتیک یا کمپکت می‌باشد. حال باید درک عمیقی نسبت به این موضوع پیدا کرد که کلید اتوماتیک دقیقا چه کاربردی دارد و تفاوت آن با سایر کلیدهای قطع‌کننده جریان چیست؟ که در ادامه به صورت کامل به این موارد خواهیم پرداخت.
بنابراین اگر به دنبال کامل‌ترین اطلاعات درباره کلید اتوماتیک یا خودکار هستید، این مقاله توس فیوز برای شما نوشته شده است.
پس از خواندن این مقاله، به پاسخ سوالات مهم و اساسی خود درباره کلید اتوماتیک خواهید رسید و نکات مهمی را متوجه خواهید شد.
-
کلید اتوماتیک چیست؟
-
ویژگی‌های کلید اتوماتیک
-
کلید اتوماتیک یا کلید مینیاتوری؟
-
تفاوت کلید اتوماتیک و فیوز
-
انواع کلید اتوماتیک
کلید اتوماتیک چیست؟
کلید اتوماتیک یا کمپکت یک وسیله محافظتی است که آن را MCCB (Molded Case Circuit Breaker) نیز می‌نامند. این تجهیز وظیفه قطع و وصل اتوماتیک و ایمن مدارها را بر عهده دارد. به این دلیل که این نوع از کلیدها حاوی رله های الکترونیکی هستند، در مقابل خطاهای مداری همچون اتصال کوتاه و اضافه بار استفاده می‌شوند. بنابراین این نوع کلید از کشیدن جریان بیش از حد در مصرف کننده و ایجاد افت ولتاژ جلوگیری می‌نماید.
کلیدهای کمپکت با توجه به ابعاد کوچکی که دارند، فضای کمی را اشغال می‌کنند. و همچنین این نوع کلیدها قابلیت تعمیر شدن ندارند و رنج جریانی آن‌ها تا 1250 آمپر می‌باشد.
بیشتر بدانید: “تاریخچه کلیدهای قطع‌کننده”
ویژگی‌های کلید اتوماتیک
- قدرت قطع تا 150 کیلوآمپر
- دارای بازه جریانی 25 تا 1600 آمپر
- دارای رله‌های مغناطیسی و حرارتی قابل تنظیم
- قابلیت به‌کارگیری رله‌های الکترونیکی
- داشتن رله‌های Shunt و Under Voltage
- دارا بودن مکانیزم تشخیص علت قطع شدن کلید
کلید اتوماتیک یا کلید مینیاتوری؟
اصولا کلیدهای مینیاتوری نمونه کوچک شده کلیدهای اتوماتیک هستند. در ادامه به مهم‌ترین تفاوت‌های این دو کلید می‌پردازیم.
- کلیدهای اتوماتیک علاوه بر کارایی در سیستم‌های فشار ضعیف، در مدارهای فشار متوسط و قوی نیز استفاده می‌شوند. زیرا رنج جریان نامی قابل تحمل برای کلیدهای اتوماتیک، بسیار بالاتر است. رنج جریان کلید مینیاتوری حداکثر تا 100 آمپر می‌باشد، برخلاف کلیدهای خودکار که حداکثر تا 2.5 کیلو آمپر رنج جریان دارند.
- کلیدهای اتوماتیک نسبت به کلیدهای مینیاتوری دارای قدرت قطع بالاتری هستند. قدرت قطع کلیدهای مینیاتوری در رنج 10 کیلوآمپر می‌باشد، ولی کلیدهای خودکار حداکثر تا 200 کیلوآمپر قدرت قطع دارند.
- کلیدهای مینیاتوری قابل تنظیم نیستند، اما کلیدهای اتوماتیک به دلیل داشتن رله‌های حرارتی و مغناطیسی قابلیت تنظیم دارند.
- کلیدهای اتوماتیک طول عمر بیشتری دارند.
- کلیدهای اتوماتیک امکان کنترل خودکار و همچنین کنترل از راه دور دارند.
- کلیدهای اتوماتیک حفاظت دقیق‌تری دارند.
- در کلیدهای اتوماتیک وسعت و قابلیت نصب تجهیزات جانبی به مراتب بیشتر است.
- سه حالته بودن سوئیچ کلیدهای اتوماتیک نیز از دیگر قابلیت‌هایی است که در کلیدهای مینیاتوری مشاهده نمی‌شود.
- کلیدهای مینیاتوری بیشتر در مصارف خانگی کاربرد دارند و کاربرد صنعتی ندارند. اما کلیدهای خودکار با توجه به قابل تنظیم بودن، در مصارف صنعتی هم استفاده می‌شوند.
بیشتر بدانید: همه چیز درباره کلید مینیاتوری
تفاوت کلید اتوماتیک و فیوز
- بر خلاف فیوزها زمانی که خطایی رخ می‌دهد و مدار قطع می‌شود، کلید اتوماتیک بلافاصله دوباره آماده به کار می‌شود.
- اگر روی مداری که اتصال کوتاه در آن رخ داده است، کلید اتوماتیک بسته شود. رله اضافه جریان کلید، فوری باعث قطع مدار می‌شود که در فیوز به این صورت نیست.
- برخلاف فیوز، در کلید اتوماتیک فضایی برای کنتاکت‌های فرعی در نظر گرفته شده است که با استفاده از آن‌ها می‌توان وضعیت کلید را توسط چراغ سیگنال مشاهده کرد.
انواع کلید اتوماتیک
کلید اتوماتیک کمپکت غیر قابل تنظیم (فیکس)
در این نوع از کلیدهای اتوماتیک کمپکت، قابلیت تنظیم جریان امکان‌پذیر نیست.
کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم (Adjustable)
این نوع از کلیدهای اتوماتیک، برخلاف کلیدهای اتوماتیک غیرقابل تنظیم، قابلیت تنظیم جریان را دارند.
کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم الکترونیکی
در این نوع از کلیدهای اتوماتیک امکان تنظیم جریان بین 0.6 تا 1 برابر جریان بار وجود دارد. که این کار با کمک رله‌های الکترونیکی انجام می‌شود.
کلید اتوماتیک کامپکت قابل تنظیم حرارتی مغناطیسی
در این نوع از کلیدهای اتوماتیک امکان تنظیم کردن جریان بین 0.6، 0.8 و 1 برابر جریان بار برقرار است که این کار با کمک رله‌های مغناطیسی انجام می‌شود.
کلید اتوماتیک هوایی ACB
کلید اتوماتیک هوایی یا کلید قدرت هوایی مخفف عبارت Air Circuit Breaker می‌باشد که جزو دسته کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف قرار می‌گیرد. وظیفه اصلی این نوع از کلیدها قطع اتوماتیک جریان در آمپراژ بالا و با قدرت قطع زیاد می‌باشد. وظیفه دیگر آن‌ها نیز استفاده از هوا برای محافظت از مدار الکتریکی در برابر صدمات ناشی از جریان اضافی در اثر اضافه بار یا اتصال کوتاه می‌باشد. به همین دلیل این کلیدها را کلید هوایی نیز می‌نامند. این نوع از کلیدهای اتوماتیک از 630 آمپر تا 6300 آمپر را پشتیبانی می‌کنند.